Ü MÈREL DISPETUS

di Giambattista Gozzi

Gh'ere ü tabiot, en Sospedus, sö 'n d'öna ria, 
facc sö con quater ass de segheria. 
L' era pisèn, inciodat a quac manere,
töt bel riestit coi dase di pighere. 

Dù saresù e quater pasturine, 
denàcc töt ol sò gir de perteghine. 
Gh' era gnà stüa gnà gran comodità,
ma l'era öna bélessa andà a oselà. 

S'ciapàa i guine, alecc e po' a fübiocc, 
merei e durcc e ac i amaròcc, 
sdurdì e is-cere di de's faa det la fera, 
perchè i riàa sa drecc de l'Ürtighera. 

En gabbia quater durcc che i sipàa, 
tri merei spennasec chi me ciocàa,
dò is-cere e amò ü pér de sdurdì, 
en compless öna baterea de fan sò ü fassì. 

Ma gh'era ü merel vecc e spennaset, 
che de tri agn el maiàa farina a tradimet.
Mia ü ers, ü sifol, öna crinada, 
el paria de marmo per töta la zurnàda. 

se tè derviet la porta del tabiot, 
el sa rödelàa en de gabbia come ü mat, 
s' èl comparìa ergü sö dre al senter,
el fàa bacà compagn d'ü marosér . 

Quando 'l pasàa la Pina a 'ndà a guarnà, 
el ciocàa de pura el ga dàa a svulatrà;
se lè spuntàa ergü a funs col càagnöl, 
el mancàa poc che le sfundess fò ol sportiöl. 

Ma se èl riàa per caso ün osel en pianta,
lé stàa lé fermo a et sè 'l la faa franca. 
El tegníe de spia, el mé fàa dè sèntinela, 
el ma segnàa la zet, i guardie e compagnia bela. 

A noember ü bel dé mé so stöfat; 
go ersit ol öss, e lü èl se n'è scapat. 
Go dicc "Te finit dè maià la me farina!"
Col frecc ch'el fa te rieré po' gna a matina" 

A la matina dopo gh'ia frecc zelt, 
l'è sbrisinàa e gh'ia sö ü gran vent. 
Tache fò i gabbie scundide sota i ram,
mé sere en del tabiòt per riparam. 

Prepare ol sciòpp, cafè, la sigareta, 
mé quarce zo i orège co la breta. 
Signe del finestrì en po' piö schiàtt, 
per vet adoma sè ol tep a l'è cambiàt. 

Entat chè spete del ciar la prima spera,
mè par de set luntà öna primaera. 
Ü sifol debol, leger en po' engosat, 
compagn dè ü che urmai l'ha desparat. 

Mé sbaglie mia, l'è ü merel chè sifola, 
man ma che èl passa ol tep, el va sö de gola.
Dè mèrei tacacc fò ghe n'ere mia, 
ghe riae mia a capì ol cant de'n dol vegnìa. 

Arde fò be del finestrì piö bass,
e ède ü magòt nigher a léass. 
L 'era ol me merel, püdie mia sbagliam!
Bagnat e spanaget fò 'n sima a ü ram! 

Ades èl vedìe bé, töt mes pelat, 
Ma al sifolàa compagn d'ün invasat. 
EI dervia fò ol bec zalt per püdì fam set
E l' è sgiunfàa fò ol gos töt bel contet. 

EI mà sfidàa chel porco, tanto el la sia 
che a lü öna sciopetada ghe la trae mia. 
L' era contét perchè en fì de la fera, 
anche col frecc lü el fàa la primaera. 

L 'è sbrisinàa amò e ol vet a l'era frecc, 
ma al desmetia mia de cantà ol me merel vecc! 
Enfina i is-cére tacade fò en de gabbia, 
el paria chi gh'es rispet per la so rabbia. 

O desmentegat i is-cere, la cassa ed anche ol frecc, 
encantat come sie del merel vecc. 
So stacc le a scultal töt agitat, 
e en chèl moment sie contet ch' èl sìess salvat. 

L' o sentit a cantà con tanta diossiù, 
è det de me, so sentit en po' cuiù. 
Ma sie contet a' me per la sò alegria, 
anche s' èl sìe zemò che la düràa mia. 

L 'era cessat ol vet, ma 'l sigütàa a fiocà, 
e ormai l'era egnit l'ura de turnà a ca. 
Ma co sto frecc, poer merel òi sperà 
de sentìt a cantà al tabiot anche n' domà. 


Giambattista Gozzi